به وجود آمدن ترک بتن در سازه های ساخته شده با این ماده تقریبا امری اجتناب ناپذیر است. به طور کلی ساختار بتن به گونه ای است که ترک های ریزی بر روی آن دیده می شود، اما اگر این ترک ها وسعت یافته و عمیق شوند باید حتما ترمیم شوند و مقاومت سازه افزایش یابد؛ زیرا بروز ترک های غیرمعمول نشان دهنده ضعف بتن است و حتما باید این مشکل برطرف شود.
عوامل موثر بر ایجاد ترک در بتن
عوامل متعددی باعث بروز ترک بتن می شوند. اما همه آن ها از یک طریق ایجاد می شوند، آن هم بالا رفتن تنش در بتن است، یعنی هر عاملی که باعث افزایش تنش و بار بتن شود (البته بیشتر از حدی که زمان ساخت محاسبه شده) منجر به ایجاد ترک هایی در بتن می شود. برخی از مهم ترین دلایل ایجاد ترک بتن عبارتند از :
- انبساط و انقباض بیش از حد (ناشی از نوسانات دما) می تواند از دلایل عمده ترک های بتن باشد. یک بتن با کیفیت و اصولی کمتر تحت این عامل قرار می گیرد.
- اگر بتن نفوذناپذیری مناسبی نداشته باشد عوامل مخربی همچون رطوبت، آب های اسیدی و سولفات ها به درون بتن نفوذ کرده و با میلگردها واکنش انجام می دهند. این واکنش ها و خوردگی میله گرد نیز باعث ترک می شوند.
- تغییر کاربری یک سازه و افزایش بارهای وارد بر آن از دلایل شایع ایجاد ترک بتن است. زیرا محاسبه مقاومت در سازه های بتنی به نوع کاربری نیز بستگی دارد.
- تغییر شکل بتن تازه یکی دیگر از عوامل ایجاد ترک در بتن است. این امر می تواند ناشی از افزودن بیش از حد آب به سیمان، محاسبه غلط مقدار آب اختلاط، استفاده نکردن از روان کننده ها و … اتفاق بیفتد.
- در مواردی مشاهده می شود سازندگان برای کاهش هزینه ها از میله گردهای سبک و مقاوم استفاده می کنند. سبک بودن میله گردها باعث افزایش تنش در بتن و ایجاد ترک می شود. در این شرایط باید با افزودنی های مناسب مقاومت بتن را بالا ببرید و تنش های ناشی از میله گرد را خنثی کنید.
- حرکت یا همان خزش در بتن می تواند باعث ایجاد ترک شود. این مشکل زمانی خود را نشان می دهد که از مصالح با کیفیت در ساخت بتن استفاده نشود، یا اینکه آیین نامه ها در مراحل ساخت و اجرا رعایت نشوند.
روش های ترمیم ترک بتن
همانطور که گفته شد عوامل متعددی باعث بروز ترک های ریز و درشت در بتن می شوند. این ترک ها باید حتما ترمیم و سازه مقاوم شود. زیرا ممکن است در اثر گذشت زمان عمق و وسعت ترک ها افزایش یافته و نتایج خطرناکی به دنبال داشته باشند.
اما به چه روش هایی می توان ترک موجود در بتن را ترمیم نمود:
- تزریق فوم پلی یورتان یا رزین های اپوکسی
- افزودن میلگرد
- گروت
- بخیه زدن
- عمل تنیدن
تزریق فوم پلی یورتان یا رزین های اپوکسی
یکی از روش های ترمیم ترک بتن تزریق فوم پلی یورتان یا رزین های اپوکسی است. این روش بیشتر برای ترک های ریز و کم عمق به کار برده می شود. بعد از پایان تزریق تمام سطح ترک آب بندی می شود تا هیچ گونه فضای خالی باقی نماند.
افزودن میلگرد
افزودن میلگرد از جمله روش هایی است که برای تعمیر ترک های بتن و مقاوم سازی به کار می رود. در این روش سوراخ هایی در سطح ترک ایجاد می کنند و پس انجام کارهای لازم میله گردهای جدید سریعا نصب می شوند.
گروت
برای ترمیم ترک بتن از ماده ای به نام گروت استفاده می شود. این ماده بیشتر برای پر کردن ترک های غیر فعال کاربرد دارد.
بخیه زدن
در شرایطی که ترک های زیادی بر سطح بتن دیده می شود می توان از بخیه زدن برای ترمیم استفاده نمود. در این روش حفره هایی در مکان مناسب تعبیه می شوند و المان های پایه کوتاه در آن ها جاسازی می شوند.
عمل تنیدن
عمل تنیدن راه حل دیگری برای ترمیم ترک بتن است. این روش زمانی به کار می رود که سطح ترک در بتن گسترده باشد و بخیه زدن امکان پذیر نباشد. به هنگام انجام عملیات تنیدن باید مراقب باشید در سایر نقاط سازه ترک ایجاد نشود.
