در هر کدام از زمینه‌های ساخت و ساز خصوصا در مورد سازه‌هایی که به صورت مداوم با رطوبت و مواد شیمیایی در تماس است، تنها راهی که برای جلوگیری از تخریب پیش پای شماست، ایجاد مانعی در برابر نفوذ این عوامل داخل ساختار سازه است. آب بندی بتن و ایجاد شرایط ناتراوا در ساختار جسم بتن کار ساده‌ای نیست. برای این کار از زمان اختلاط بتن تا پایان کار باید جزئیات بسیار زیادی در نظر گرفته شود.در گام اول باید روشن شود که منظور از شرایط محیطی چیست.
در جدول زیر دسته بندی مد نظر برای شرایط محیطی که بتن با آن مواجه است را مرور خواهیم کرد:
در گام اول باید روشن شود که، منظور از شرایط محیطی چیست؟
در جدول زیر دسته بندی مد نظر برای شرایط محیطی که بتن با آن مواجه است را مرور خواهیم کرد:
| شرایط محیطی در ۵ مرحله | آنچه ساختار بتن با آن مواجه است |
| شرایط محیطی ملایم | سطح بتن در برابر آب و هوا محافظت شده است |
| شرایط محیطی متوسط | سطح بتن در برابر باران شدید و یخزدگی محافظت شده است سطح بتن در معرض خاک غیرمهاجم است بتن در معرض انقباض است |
| شرایط محیطی بد | بتن در برابر باران شدید و رطوبت بالا است در مواردی بخزدگی رخ می‌دهد بتن در معرض جمع شدگی است |
| شرایط شدید | بتن در معرض آب دریا در معرض بتن یخ زدا گازهای خورنده |
| شرایط بسیار شدید | سطوح بتن در معرض سایش جریان سیال با PH کمتر از ۴٫۵ در معرض ماشین‌آلات سنگین |
پارامترهای موثر بر آب بندی بتن
به طور کلی برای آب بندی بتن ۴ دسته اصلی برای این پارامترهای می‌توان در نظر گرفت:
- عملیات ساختمانی سازه بتنی
- طراحی سازه بتنی
- خصوصیت مصالح بتنی
- شرایط محیطی
تاثیر عملیات ساختمانی بر ساختار جسم بتن
از زمانی که پروژه‌هایی که با بتن سروکار دارند آغاز می‌شود، نظارت کامل بر تمامی جزئیات لازم است تا در نهایت با بتن‌هایی نامرغوب مواجه نباشیم. در واقع حین عملیات ساختمانی است که میزان مرغوبیت و پایداری بتن تعیین می‌شود و نمی‌توان پیش از عملیات مطمئن بود که بتن در نهایت به مقاومت مورد نظر ما خواهد رسید. از زمان حمل و نقل مصالح، نظارت باید آغاز شود. جایگذاری مناسب مصالح، شیوه‌های دقیق پرداخت بر اساس استانداردها، عمل‌آوری مناسب همگی در نتیجه کار موثر است. مسئله تنها محدود به اجرای بتن نیست.
زیرسازی و قالب بندی و عایق کاری دیوارها تاثیر بسزایی دارد. موارد زیر می‌تواند بر کیفیت ساختار جسم بتن تاثیر منفی داشته باشد:
- تراکم ناکافی لایه های بستر
- حرکت قالب هایی که به درستی ساخته نشده
- ارتعاش ناکافی بتن
در صورتی که عملیات ساختمانی به درستی پیش نرود نشست‌هایی رخ می‌دهد که تخریب گسترده در پی دارد. برای جلوگیری از نشست بهتر است موارد زیر رعایت شود:
- بستر تراکم مناسب داشته باشد
- در کاغذهای عایق حباب هوا وجود نداشته باشد
- زمان کافی برای پرداخت بتن در نظر گرفته شود
میزان نفوذ پذیری در بتن
هر چه میزان نفوذ پذیری در بتن کمتر باشد، میزان پایداری آن افزایش پیدا می‌کنند. ساختار جسم بتن باید به گونه‌ای طراحی شود که کمترین میزان از هر سیالی را در خود نفوذ دهد.
مهم‌ترین عامل نفوذ پذیری در بتن نسبت میزان آب به سیمان، مقدار سیمان، شیوه‌های عمل آوری و درجه تراکم و افزودنی‌های مورد استفاده در ساخت بتن است.
اگر میزان نسبت آب به سیمان بالاتر از حد مجاز باشد:
- میزان تخلخل بتن بالا خواهد رفت
- مخلوط تراکم مورد نیاز را به دست نمی‌آورد
- بتن در برابر نفوذ عوامل مهاجم آسیب پذیری بیشتری خواهد داشت.
آب بندی بتن در فصول سرد سال
یکی دیگر از نکات مهم در آب بندی بتن ، ایجاد موارد زیر می باشد.
- فضای کافی برای انبساط
- انقباض آب
همانطور که می‌دانید خاصیت آب حین دوران یخبندان باعث ترک خوردگی بتن می‌شود. بهتر است فضای کافی برای این انقباض و انبساط با استفاده از افزودنی هایی حین ساخت بتن ایجاد شود.
در صورتی که مخلوط بتن به نحوی طراحی شود که هوای کافی وجود داشته باشد، در دوره‌های یخ زدگی و آب شدن، جلوی ترک خوردن بتن گرفته خواهد شد. خصوصا اگر بتن را در شرایط اشباع بهره برداری می‌کند لازم است که چنین فضایی در اختیار آب نفوذ کرده داخل حفرات باشد تا در صورت یخ زدن مشکل پیش نیاید.
جلوگیری از یخ زدگی در ساختار بتن
برای جلوگیری از یخ زدگی، از حباب سازها برای ساختار جسم بتن استفاده می‌کنند.
حباب ساز
حباب ساز، فضایی ایجاد می‌کند که فشار ناشی از انبساط و انقباض کاهش پیدا کنید. به این ترتیب کمتر شاهد آسیب به بتن خواهید بود. پس از آنکه دوران یخزدگی به پایان رسید، به لوله های مویین باز میگردد. نسبت های مخلوط و روش های اختلاطی باید بر اساس استاندارد ASTM C457 تعیین شود. بتن گوگردی یکی از بهترین گزینه ها در تمامی شرایط پر فشار اقلیمی است زیر غیر قابل نفوذ بوده و هیچ واکنش شیمیایی با محیط ایجاد نخواهد کرد.
